Örneğin, tozlu ve kirli bir bölgede bulunan bir GES’in yıllık enerji üretim kaybı %20’ye kadar çıkabilir. Bu kayıp, güneş panelinin konumu, eğimi ve çevresel faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Uzun süre temizlenmeyen güneş panellerinde üretim kaybı %50’ye kadar çıkabilmektedir.

Ekonomik Kayıplar

GES’lerin temizlenmemesi nedeniyle yaşanan enerji üretim kayıpları, doğrudan ekonomik kayıplara dönüşür. Ortalama enerji satış fiyatı üzerinden hesaplandığında, bu kayıplar ciddi boyutlara ulaşabilir. Türkiye’de 01.07.2024 tarihinden itibaren 

• Lisanssız elektrik üreticilerine ilişkin tek terimli dağıtım bedeli 117,1606 krş/kWh (kuruş/kilovat saat) 
• Üreticiler için veriş yönünde tek terimli dağıtım bedeli is yaklaşık %32’lik bir artışla 23,0911 krş/kWh (kuruş/kilovat saat)
• 5346 sayılı kanununa göre, 10/5/2019 tarihinden itibaren bağlantı anlaşmasına çağrı mektubu almaya hak kazanılan yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı lisanssız elektrik üretim faaliyeti kapsamındaki tesisler için ise 36,9322 krş/kWh (kuruş/kilovat saat) olarak belirlenmiştir.

1000 kW (1 MW) kapasiteli bir güneş enerji santralinin %5 üretim kaybı yaşadığında ne kadar zarar edeceğini hesaplamak için öncelikle santralin yıllık üretim kapasitesini bulmamız gerekiyor. Türkiye’de ortalama ışınım değeri ve güneşlenme süresini kullanarak bu hesabı yapabiliriz.

Öncelikle, 1 MW’lık bir GES’in yıllık enerji üretimini hesaplayalım:

Yıllık Üretim (kWh)=Kapasite (kW) ×Güneşlenme Süresi (h)×Verimlilik

Yıllık Üretim=1000 kW×2741 h ×0,75 

Yıllık Üretim=2,055,750.00 kWh 

%5’lik bir kayıp olması durumunda enerji üretimi

Üretim Kaybı kWh=Yıllık Üretim kWh×Kayıp Oranı

Üretim Kaybı kWh=2,055,750.00 kWh×%5

Üretim Kaybı kWh=102,787.50 kWh

%5’lik kaybın sebep olduğu ekonomik kayıp

Ekonomik Kayıp TL=Üretim Kaybı kWh×Enerji Satış Fiyatı (Krş/kWh)

Ekonomik Kayıp TL=102,787.50 kWh×117.1606 Krş/kWh

Ekonomik Kayıp TL= 120,437.39375

1000 kW kapasiteli bir güneş enerji santrali, %5 üretim kaybı yaşadığında yaklaşık 120,437,39 TL ekonomik kayıp yaşar. Bu nedenle, güneş enerji santrallerinin düzenli olarak temizlenmesi ve bakımının yapılması hem enerji üretimini artırır hem de ekonomik kayıpları önler.

Bu hesaplama, sadece 1 MW kapasitesindeki bir GES için yapılan bir örnektir. Daha büyük kapasiteli santrallerde veya daha yüksek enerji üretim kaybı oranlarında, ekonomik kayıplar daha da artacaktır.

Diğer Olumsuz Etkiler

GES’lerin temizlenmemesi, sadece enerji üretim ve ekonomik kayıplarla sınırlı kalmaz. Kirli paneller, uzun vadede panel ömrünü de olumsuz etkileyebilir. Kirli yüzeyler, panel üzerinde düzensiz sıcaklık dağılımına neden olabilir ve bu da sıcaklık stresi yaratır (hot spot). Zamanla, bu stresler panel bileşenlerine zarar vererek, panellerin erken bozulmasına yol açabilir.

Çözüm: Düzenli Temizlik ve Bakım

GES’lerin verimli çalışması için düzenli temizlik ve bakım şarttır. GES temizliği, profesyonel ekipler tarafından uygun ekipman ve tekniklerle yapılmalıdır. Düzenli temizlik, enerji üretim kayıplarını minimize eder ve ekonomik kayıpları önler. Ayrıca, panellerin ömrünü uzatarak uzun vadeli yatırımın korunmasını sağlar.

Sonuç olarak, GES’lerin temizlenmemesi durumunda enerji üretiminde ciddi kayıplar yaşanabilir ve bu kayıplar ekonomik olarak önemli bir yük oluşturabilir. Düzenli temizlik ve bakım, GES’lerin maksimum verimlilikle çalışmasını sağlar ve uzun vadede yatırımınızın değerini korur.